गोठवलेल्या मांसामुळे (frozen meat), रेड मीट किंवा प्रक्रिया केलेले मांस नियमित खाल्ल्याने कॅन्सरचा धोका (Risk of cancer) वाढू शकतो. एका संशोधनानुसार, रेड मीट किंवा प्रोसेस्ड मीट हे कार्सिनोजेनिक असतात, ज्यामुळे ब्रेस्ट कॅन्सर(Breast Cancer) तसेच प्रोस्टेट कॅन्सर(Prostate Cancer) आणि कोलन कॅन्सरचा(Colon Cancer) धोका वाढतो. 42,000 पेक्षा जास्त महिलांना 7 वर्षे सतत फॉलो केले गेले आणि असे आढळले की लाल मांसाच्या जास्त सेवनाने आक्रमक स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. युरोपमधील 47 संशोधकांच्या अभ्यासात असे आढळून आले की मांस खाल्ल्याने कर्करोग आणि हृदयविकारामुळे मृत्यू होण्याचा धोका वाढतो.
डॉक्टर किंवा आहारतज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार रेड मीट किंवा प्रक्रिया केलेले मांस खाऊ शकता. परंतु प्रत्येक व्यक्तीचे शरीर वेगवेगळ्या प्रकारे प्रतिक्रिया देते. दररोज 50 ग्रॅम प्रक्रिया केलेले मांस खाल्ल्याने आतड्यांचा कॅन्सरचा धोका (Risk of cancer) 18% वाढतो. प्रक्रिया केलेले आणि गोठवलेले मांस हे पोट, प्रोस्टेट आणि स्वादुपिंडाच्या कर्करोगाशी देखील संबंधित आहेत, परंतु आतड्यांसंबंधी कर्करोगाचा सर्वाधिक धोका आहे. अशा परिस्थितीत शरीराच्या गरजेनुसार कोणत्याही अन्नपदार्थाचे सेवन करणे आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते.
प्रक्रिया केलेले, गोठवलेले मांस कसे हानिकारक आहे?
अतिशय उच्च तापमानात मांस शिजवल्याने पॉलीसायक्लिक हायड्रोकार्बन्स आणि हेटरोसायक्लिक अमाइन तयार होतात. हे दोन्ही घटक डीएनएमध्ये बदल घडवून आणतात. प्रक्रिया केलेल्या मांसाच्या बाबतीत सर्वात मोठा धोका सोडियम नायट्रेट्सचा आहे. अन्न सुरक्षित ठेवण्यासाठी ते जोडले जातात. ते शरीरात प्रवेश करताच कॅन्सर निर्माण करणारे रासायनिक संयुगे नायट्रोसामाइन्स तयार करतात. मांसावर प्रक्रिया केल्याने कार्सिनोजेन्स तयार होतात, कॅट्झ म्हणतात. त्यांच्यापासून कर्करोग विकसित होतो.
उच्च तापमानात मांस तळलेले, भाजलेले किंवा ग्रील केल्यावर कार्सिनोजेन्स तयार होतात. प्राण्यांमध्ये कर्करोगास कारणीभूत ठरणारी दोन संयुगे – हेटरोसायक्लिक अमाइन आणि पॉलीसायक्लिक हायड्रोकार्बन्स मांसापासून तयार होतात.
तज्ज्ञांच्या मते, जर तुम्ही तुमच्या आहारात रोज 50 ग्रॅम प्रोसेस्ड मीटचा समावेश केला तर त्यामुळे कोलोरेक्टल कॅन्सर (Colorectal Cancer) होण्याचा धोका 18 टक्क्यांनी वाढतो.
प्रक्रिया केलेल्या मांसामध्ये मांसाची चव सुधारण्यासाठी खारट करणे, प्रोसेस करणे, भाजणे, किण्वन करणे आणि इतर अनेक उपचार केले गेलेले मांस समाविष्ट आहे. हॉटडॉग्स, हॅम, विविध सॉसेज, गोमांस, कॅन केलेला मांस किंवा मांस वापरून तयार केलेले पदार्थ आणि सॉस ही सर्व प्रक्रिया केलेल्या मांसाची उदाहरणे आहेत. त्यामुळे आता तुम्ही हॉटडॉग, हॅम किंवा चीज सँडविच खाताना पुन्हा विचार कराल .
डॉ. सुमित शाह – प्रोलाइफ कैंसर सेंटर एंड रिसर्च इंस्टीट्यूट
डॉ. सुमित शाह प्रोलाइफ कैंसर सेंटर एंड रिसर्च इंस्टीट्यूट (Prolife Cancer Center and Research Institute) संस्थापक आहेत. या सेंटरमध्ये एकाच छताखाली सर्व आधुनिक कर्करोग उपचार केले जातात.डॉ. शाह हे पुण्यातील काही कर्करोग तज्ञांपैकी एक आहेत ज्यांच्याकडे सर्जिकल ऑन्कोलॉजीमध्ये ही मान्यताप्राप्त पदवी आहे. ते मुख्य सल्लागार, सर्जिकल ऑन्कोलॉजिस्ट आणि लॅपरोस्कोपिक सर्जन(Surgical Oncology and Laparoscopic Surgeon) आहेत. त्यांनी कॅन्सर सेंटर वेल्फेअर होम येथे सुपर स्पेशालिटी कोर्स केला आहे.डॉ. सुमित शहा यांनी 20000 हून अधिक कर्करोग रुग्णांवर उपचार केले आहेत. त्यांना सर्वोत्कृष्ट आउटगोइंग कॅन्सर सर्जन म्हणून सन्मानित केले गेले आहे.
डॉ. सुमित शाह शिक्षण : डीएनबी (जनरल सर्जरी), डीएनबी (सर्जिकल ऑन्कोलॉजी) लेप्रोस्कोपिक आणि रोबोटिक सर्जरीमध्ये फेलोशिप केलेले आहेत.
